Urazy zębów, co powinniśmy wiedzieć?

Urazy zębów mogą przydarzyć się każdemu – dziecku podczas zabawy, sportowcowi w trakcie treningu, czy dorosłemu w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Niezależnie od sytuacji, szybka reakcja i odpowiednia pomoc stomatologiczna mają kluczowe znaczenie dla uratowania zęba i uniknięcia powikłań.

Poniżej znajdziesz krótki przewodnik po najczęstszych rodzajach urazów zębów oraz wskazówki, jak postępować w nagłych przypadkach.

Rodzaje urazów:

Złamanie korony zęba

Najczęstszy uraz, polegający na odłamaniu fragmentu zęba – może dotyczyć tylko szkliwa lub sięgać aż do miazgi

Objawy:

ból przy gryzieniu,
nadwrażliwość na temperaturę,
widoczny ubytek lub pęknięcie.

Co robić?

Znajdź odłamany fragment i przechowuj go w soli fizjologicznej, mleku lub napoju izotonicznym.
Jak najszybciej zgłoś się do dentysty – fragment często można przykleić z powrotem.

Uderzenie w ząb bez widocznego uszkodzenia (stłuczenie)

Ząb może się przemieścić, być wrażliwy, a dziąsło wokół niego może być zaczerwienione lub obrzęknięte.

Co robić?

Unikaj nagryzania na uszkodzony ząb.
Skontaktuj się ze stomatologiem – może być konieczne wykonanie RTG, aby ocenić stan korzenia i otaczających tkanek.

Zwichnięcie zęba (częściowe przemieszczenie)

Ząb może być przesunięty, ruszać się lub wyglądać, jakby był „wysunięty” z zębodołu.

Co robić?

Nie próbuj go samodzielnie wciskać z powrotem.
Jak najszybciej udaj się do dentysty – możliwe jest ustabilizowanie zęba za pomocą specjalnej szyny.

Wybicie zęba (ekstruzja całkowita)

Ząb całkowicie wypada z jamy ustnej – to jeden z najpoważniejszych urazów.

Co robić?
Działać szybko – najlepiej w ciągu 30 minut!

Złap ząb za koronę (nie za korzeń!), delikatnie opłucz wodą (nie szoruj!).
Jeśli to możliwe – włóż ząb z powrotem do zębodołu i przytrzymaj.
Jeśli się nie da – przechowuj ząb w mleku, soli fizjologicznej
Jak najszybciej udaj się do stomatologa.

Złamanie korzenia zęba

Często niewidoczne gołym okiem – objawia się bólem przy nagryzaniu lub ruchomością zęba.

Co robić?

Wymagana jest diagnostyka radiologiczna (RTG).
Leczenie zależy od miejsca złamania – czasem konieczne jest leczenie kanałowe, a w trudniejszych przypadkach usunięcie zęba.

Czego NIE robić przy urazie zęba?

Nie lekceważ objawów – nawet jeśli ząb wygląda „normalnie”, mógł ulec mikrouszkodzeniu.
Nie próbuj samodzielnie repozycjonować zęba (wyjątek: wybity ząb u dorosłych).
Nie przechowuj zęba w wodzie z kranu – może to uszkodzić komórki ozębnej.

Kiedy do dentysty?

Zawsze. Nawet jeśli uraz wydaje się błahy, tylko specjalista może ocenić, czy nie doszło do ukrytych uszkodzeń. Szybka wizyta zwiększa szansę na pełne wyleczenie i uniknięcie powikłań, takich jak martwica miazgi czy resorpcja korzenia.

Uraz zęba to sytuacja stresująca, ale przy odpowiedniej reakcji często można uratować ząb i przywrócić pełną funkcję oraz estetykę. Kluczowe jest szybkie działanie i konsultacja ze stomatologiem.